paź 01 2009
Niebezpieczna, bezpieczna przystań
Takim tytułowym określeniem bezpiecznej przystani (ang. safe haven) cieszyła się od dawna Szwajcaria. W Polsce znane są określenia takie jak: „bezpiecznie jak w szwajcarskim banku” albo „wszystko chodzi jak w szwajcarskim zegarku”. Nawet Coco Chanel zażyczyła sobie, aby ją pochować w Lozannie, miejscu gdzie jej pieniądze leżą bezpiecznie. Niestety reżyser Roman Polański, już tyle szczęścia nie miał i został na polecenie Amerykanów aresztowany za swoje dawne grzechy młodości. Szczęścia nie ma także różnej maści kapitał (nie koniecznie legalny), który został ulokowany na tajnych kontach w Szwajcarii. Drzwi zostały otwarte za sprawą szwajcarsko-amerykańskiego banku UBS, który przekazał dane klientów amerykańskiej skarbówce. Tym samym mit neutralnego, anonimowego i bezpiecznego raju podatkowego prysł.
Czy to ma jakieś znaczenie dla przeciętnego zjadacza chleba?
W moim przekonaniu tak. Zacznijmy jednak od początku. Z historii wiemy, że Helweci w XIX wieku ogłosili neutralność i ten ruch zagwarantował im spokój podczas obu wojen światowych. Ta neutralność przyczyniła się także do rozwoju bankowości prywatnej dla elit tego świata. Ostatnia wojna i holocaust Żydów był dla nich raczej darem niebios, ponieważ w ich bankach zostały bezpańskie środki finansowe ofiar tej wojny. Wszystkie te czynniki sprawiły, że frank szwajcarski stał się walutą wielce pożądaną i bezpieczną. Gdy spojrzymy na długoterminowe wykresy franka względem głównych walut świata (za wyjątkiem jena), to widzimy długoterminowy trend wzrostowy oznaczający ciągłe umacnianie się tej waluty. Tą tezę potwierdza także The Big Mac Index, który potwierdza, że obecnie najbardziej przewartościowaną walutą jest frank szwajcarski z koroną norweską. Z doświadczenia wiemy, że kiedy wahadło za bardzo się wychyli, to należy oczekiwać szybkiego powrotu. Nie tak dawno dla przypomnienia w tym rankingu prowadziła waluta z Islandii i skończyła bardzo marnie.
Co jeszcze przemawia za tym czarnym scenariuszem dla Szwajcarii?
Wyobraźmy sobie, że polityka ścigania rai podatkowych przez USA i Unię Europejską osiągnie bardzo duże rozmiary. To spowoduje, że różnego pochodzenia kapitał ulokowany w szwajcarskich bankach nagle zacznie gwałtownie unikać tego kraju. Sytuacja ta może wywołać gwałtowną wyprzedaż tej waluty, a tym samym z dnia na dzień frank może być najmniej pożądaną walutą świata. W takim razie stopy procentowe będą musiały pójść w górę (obecnie są na bardzo niskim poziomie) a koszty utrzymania wzrosną a posiadane aktywa obywateli stracą na wartości. Na PKB Szwajcarii składają się w 70% usługi (w tym handel), gros z tego to są usługi finansowe. Takie uzależnienie od jednego sektora podobnie jak to było w przypadku Islandii może mocno się odbić czkawką w przypadku kryzysu walutowego.
Kto straci a kto zyska w wypadku realizacji tego nieprawdopodobnego na pierwszy rzut oka scenariusza?
Oczywiście najwięcej stracą Helweci i inni posiadacze papierów wyrażonych w tej walucie a zyskać mogą np. Polacy i Węgrzy, którzy brali kredyty hipoteczne w tej bezpiecznej walucie.
Przeczytaj podobne artykuły:
